Bạc đạn (vòng bi) là một thành phần quan trọng trong các thiết bị cơ khí và máy móc, đảm bảo các bộ phận quay hoạt động trơn tru, giảm ma sát, và chịu tải hiệu quả. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, bạc đạn có thể gặp phải tình trạng quá nhiệt, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị. Vậy bạc đạn bị quá nhiệt là gì, nguyên nhân do đâu và cách khắc phục như thế nào? Hãy cùng PLB Việt Nam tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

1. Bạc đạn bị quá nhiệt là gì?

Bạc đạn bị quá nhiệt là tình trạng nhiệt độ của bạc đạn vượt quá ngưỡng hoạt động cho phép. Hiện tượng này xảy ra khi ma sát trong bạc đạn hoặc các yếu tố bên ngoài khiến nhiệt độ tăng cao, vượt qua giới hạn chịu đựng của vật liệu.

Nếu không phát hiện sớm sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như hỏng hóc bạc đạn, ảnh hưởng trực tiếp tới các bộ phận liên quan, và thậm chí dẫn đến ngừng hoạt động của cả hệ thống.

2. Nguyên nhân khiến bạc đạn bị quá nhiệt

Tình trạng quá nhiệt của bạc đạn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Ma sát cao

• Thiếu dầu bôi trơn: Nếu không đủ dầu bôi trơn hoặc chất lượng dầu bôi trơn kém thì ma sát giữa các bộ phận trong bạc đạn tăng lên, sinh ra nhiệt độ cao.
• Dầu bôi trơn kém chất lượng: Sử dụng dầu không phù hợp hoặc dầu bị ô nhiễm cũng làm giảm khả năng bôi trơn và dẫn đến ma sát cao.

Tải trọng quá lớn

Khi bạc đạn phải chịu tải trọng vượt quá khả năng thiết kế, các viên bi hoặc rãnh lăn sẽ bị nén mạnh hơn, gây ra áp lực lớn và sinh nhiệt.

Lắp đặt sai cách

• Sai lệch kích thước: Lắp đặt bạc đạn không đúng kích thước, sai thông số vòng bi hoặc không phù hợp với trục máy sẽ tạo ra ma sát không cần thiết.
• Không đồng tâm: Nếu bạc đạn không được lắp đồng tâm với các bộ phận quay, lực ma sát sẽ tăng lên, dẫn đến hiện tượng quá nhiệt.

Tốc độ

Khi tốc độ quay của thiết bị vượt quá giới hạn thiết kế của bạc đạn, ma sát và nhiệt độ sẽ tăng lên nhanh chóng.

Môi trường hoạt động khắc nghiệt

• Bụi bẩn và nước: Các hạt bụi hoặc nước xâm nhập vào bạc đạn sẽ làm giảm hiệu quả bôi trơn, gây ma sát lớn hơn.
• Nhiệt độ môi trường cao: Hoạt động trong môi trường có nhiệt độ cao cũng góp phần làm bạc đạn dễ bị quá nhiệt.

>> Xem thêm: Khi nào nên thay vòng bi mới? Giải đáp đầy đủ, chính xác nhất

3. Hậu quả của việc bạc đạn quá nhiệt

Tình trạng bạc đạn bị quá nhiệt không chỉ ảnh hưởng đến bạc đạn mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho hệ thống máy móc:

Giảm tuổi thọ bạc đạn

Khi nhiệt độ tăng cao, vật liệu của bạc đạn bị giãn nở và mất đi các tính chất cơ học, dẫn đến giảm tuổi thọ.

Bạc đạn bị hỏng hóc

Bạc đạn bị quá nhiệt có thể gây ra hiện tượng nứt, vỡ hoặc biến dạng các viên bi và rãnh lăn, làm bạc đạn không thể hoạt động.

Máy móc ngừng hoạt động

Hỏng hóc bạc đạn do quá nhiệt có thể khiến máy móc bị ngừng hoạt động, gây gián đoạn sản xuất và tổn thất kinh tế lớn.

Gây ảnh hướng tới các bộ phận liên quan

Tình trạng quá nhiệt có thể lan sang các bộ phận khác như trục quay, hộp số, hoặc động cơ, làm tăng chi phí sửa chữa và thay thế.

>> Xem thêm: Tổng hợp các thương hiệu vòng bi được ưa chuộng nhất hiện nay

4. Cách phát hiện bạc đạn bị quá nhiệt

Để phát hiện tình trạng quá nhiệt của bạc đạn, bạn có thể sử dụng các phương pháp sau:

Kiểm tra nhiệt độ

Sử dụng thiết bị đo nhiệt độ hoặc cảm biến nhiệt để theo dõi nhiệt độ bạc đạn trong quá trình hoạt động.

Nghe âm thanh

Bạc đạn bị quá nhiệt thường phát ra tiếng kêu lạ hoặc tiếng rít do ma sát tăng cao.

Kiểm tra rung động

Sử dụng thiết bị đo rung để phát hiện các rung động bất thường, dấu hiệu của bạc đạn bị mòn hoặc quá nhiệt.

Quan sát dầu bôi trơn

Dầu bôi trơn bị ô nhiễm hoặc có màu sắc khác thường có thể là dấu hiệu bạc đạn đang gặp vấn đề.

5. Biện pháp khắc phục và ngăn ngừa

Để ngăn ngừa và khắc phục tình trạng bạc đạn bị quá nhiệt, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

Dùng dầu bôi trơn chất lượng cao

• Đảm bảo sử dụng loại dầu bôi trơn phù hợp với bạc đạn và điều kiện làm việc của thiết bị.
• Thay dầu bôi trơn theo đúng định kỳ khuyến nghị để đảm bảo hiệu quả

Lắp đặt đúng kỹ thuật

• Kiểm tra kích thước và độ đồng tâm của bạc đạn khi lắp đặt.
• Sử dụng các công cụ chuyên dụng để đảm bảo quá trình lắp đặt chính xác.

Giám sát tải trọng và chất lượng quay

• Hạn chế hoạt động của thiết bị ở tải trọng và tốc độ quay vượt ngưỡng thiết kế của bạc đạn.

Bảo trì định kỳ

• Thường xuyên kiểm tra tình trạng bạc đạn và các bộ phận liên quan.
• Vệ sinh và thay mới bạc đạn khi cần thiết.

Sử dụng công nghệ giám sát

• Trang bị các cảm biến đo nhiệt độ, rung động, và dầu bôi trơn để phát hiện sớm tình trạng bất thường.

Bạc đạn bị quá nhiệt là một vấn đề nghiêm trọng, có thể gây ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và tuổi thọ của máy móc. Hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả, và cách khắc phục sẽ giúp bạn duy trì hoạt động ổn định của thiết bị, giảm thiểu chi phí sửa chữa và tối ưu hóa hiệu suất làm việc.

Hãy luôn chú ý đến việc bảo trì và giám sát bạc đạn trong hệ thống máy móc để ngăn ngừa tình trạng quá nhiệt, đảm bảo hiệu quả hoạt động dài lâu. Ngoài ra, nếu có nhu cầu tìm kiếm và sử dụng bạc đạn chất lượng, hãy liên hệ ngay tới PLB Việt Nam – Nhà phân phối chính thức của Vòng bi Koyo (JTEKT) Nhật Bản.