Bạc lót ổ trục là một trong những chi tiết đóng vai trò sống còn đối với sự ổn định và tuổi thọ của máy móc. Tuy có kích thước nhỏ và thường ít được chú ý, nhưng bạc lót lại là bộ phận chịu lực, định tâm và giảm ma sát vô cùng hiệu quả trong quá trình hoạt động của trục quay.

Nếu bạn đang tìm hiểu về bạc lót ổ trục là gì, ứng dụng của nó trong thực tế ra sao và những dòng sản phẩm uy tín thì bài viết sau đây của PLB Việt Nam sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện, từ cơ bản đến chuyên sâu.

Bạc lót ổ trục là gì?

Trong các hệ thống cơ khí hiện đại, bạc lót ổ trục đóng vai trò là chi tiết trung gian giữa trục quay và vỏ máy, giúp giảm thiểu sự mài mòn trong quá trình hoạt động. Đây là một linh kiện không thể thiếu trong những cụm máy có chuyển động quay, đặc biệt là ở các vị trí như trục cam, trục khuỷu, trục truyền động hoặc trục dẫn hướng.

Bạc lót có thể được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau tùy theo yêu cầu sử dụng, như đồng, thép, hợp kim đặc biệt hoặc nhựa kỹ thuật. Việc lựa chọn đúng loại bạc phù hợp với tải trọng và điều kiện vận hành sẽ giúp tối ưu hóa hiệu suất cũng như tăng tuổi thọ cho cả trục và ổ trục.

Trong tiếng Anh, bạc lót ổ trục thường được gọi là “bearing bush”, “bearing bushing”, hoặc đơn giản hơn là “bushing”.

Cấu tạo và vật liệu chế tạo bạc lót

Cấu tạo

Bạc lót thường có cấu tạo đơn giản nhưng yêu cầu cao về độ chính xác và khả năng chịu lực. Cấu trúc cơ bản gồm:

• Hình dạng: Hình ống trụ hoặc bán nguyệt, tùy thuộc vào kiểu lắp.
• Lỗ trượt: Là mặt tiếp xúc trực tiếp với trục, cần đảm bảo độ mịn và độ đồng tâm cao.
• Rãnh bôi trơn (nếu có): Giúp phân phối dầu mỡ đồng đều trong quá trình hoạt động.

Vật liệu chế tạo

Vật liệu dùng để chế tạo bạc lót cần có các đặc tính như: chịu mài mòn, chịu nhiệt, chịu tải tốt, và ít biến dạng theo thời gian. Một số vật liệu phổ biến:

• Hợp kim đồng (đồng thanh, đồng thiếc, đồng chì): Phổ biến trong các ứng dụng chịu tải trung bình đến cao.
• Hợp kim nhôm: Nhẹ, chịu nhiệt tốt, thường dùng trong ngành ô tô.
• Nhựa kỹ thuật (PTFE, POM, Nylon): Dùng cho ứng dụng tải nhẹ, không yêu cầu bôi trơn.
• Composite: Kết hợp nhiều lớp vật liệu (kim loại – polyme – sợi thủy tinh), cho độ bền cao, chống ăn mòn tốt.

Phân loại bạc lót ổ trục

Dựa trên cấu tạo và đặc điểm kỹ thuật, bạc lót có thể chia thành một số loại tiêu biểu như sau:

• Bạc lăn (bạc bi): Gồm lớp vỏ ngoài bằng kim loại và hệ thống bi nhỏ bên trong, giúp trục quay giảm ma sát đáng kể thông qua cơ chế lăn tròn.
• Bạc trơn: Không sử dụng bi lăn mà chỉ có một mặt tiếp xúc nhẵn, hoạt động dựa trên lớp bôi trơn giữa bạc và trục.
• Bạc có điểm than bôi trơn: Loại bạc này có các hạt graphite hoặc than nhỏ phân bố trên bề mặt tiếp xúc, tạo khả năng tự bôi trơn khi vận hành, phù hợp với các môi trường không thể sử dụng dầu mỡ.

Công dụng chính của bạc lót ổ trục là gì?

Bạc lót tuy là một chi tiết nhỏ nhưng lại mang nhiều chức năng thiết yếu, góp phần đảm bảo hiệu suất và độ bền cho toàn bộ hệ thống máy:

Hạn chế ma sát

Chức năng quan trọng hàng đầu của bạc lót là làm giảm lực ma sát giữa trục và vỏ ổ. Nhờ đó, các chuyển động quay diễn ra êm ái và nhẹ nhàng hơn, tránh hiện tượng kẹt hoặc nóng máy.

Chịu lực và phân tán tải trọng

Bạc lót gánh vác tải trọng từ trục và truyền đều lực lên vỏ máy, giúp các bộ phận không bị biến dạng hoặc mỏi cơ học quá nhanh.

Tản nhiệt

Khi vận hành lâu, ma sát sinh ra nhiệt lượng lớn. Bạc lót có khả năng hấp thụ và truyền nhiệt ra ngoài, giúp thiết bị không bị quá nóng và duy trì hoạt động ổn định.

Chống mài mòn

Việc sử dụng bạc lót sẽ tạo ra một lớp bảo vệ giữa trục và vỏ, ngăn cản sự ăn mòn cơ học do tiếp xúc trực tiếp giữa các bề mặt kim loại.

Ngăn ngừa ăn mòn hóa học

Một số bạc lót được phủ hoặc chế tạo bằng vật liệu chống ăn mòn, giúp bảo vệ máy móc khi làm việc trong môi trường ẩm ướt, hóa chất hoặc có khí độc.

Ứng dụng thực tế của bạc lót ổ trục

Bạc lót được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp như:

• Ngành cơ khí chế tạo máy: Trục động cơ, máy bơm, máy nén, máy ép.
• Ngành ô tô – xe máy: Trục cam, trục khuỷu, piston.
• Ngành hàng không, tàu thủy: Ổ trục trong động cơ tua-bin, máy phát điện.
• Dụng cụ gia đình và thiết bị điện: Quạt máy, máy giặt, máy khoan, máy hút bụi.

Một số mã bạc lót ổ trục phổ biến hiện nay

Dưới đây là một số mã bạc lót được sử dụng phổ biến trong nhiều ứng dụng:

Bạc lót ổ trục là gì không chỉ là một linh kiện cơ bản mà còn là yếu tố quan trọng đảm bảo hiệu suất, độ bền và sự an toàn cho hệ thống máy móc. Việc hiểu rõ cấu tạo, chức năng và phân loại bạc lót giúp người sử dụng dễ dàng lựa chọn và bảo trì thiết bị đúng cách, đồng thời tối ưu hóa chi phí vận hành.

Nếu bạn đang cần tìm hiểu hoặc chọn mua bạc lót chất lượng cao cho ứng dụng của mình, hãy cân nhắc đến các thương hiệu uy tín như KOYO, PBC, JNS,.., vốn đã được khẳng định trên thị trường toàn cầu nhờ độ bền và hiệu suất vượt trội.

>> Xem thêm:

• Các mã vòng bi khung ghế ngồi oto được tin dùng hiện nay
• Cập nhật các mã vòng bi cho ghế xoay mới nhất