Trong ngành công nghiệp hiện đại, vòng bi là thành phần thiết yếu giúp máy móc hoạt động mượt mà và bền bỉ. Trong số đó, vòng bi tỳ (còn được gọi là vòng bi chặn) là loại vòng bi quan trọng không kém, đặc biệt với khả năng chịu tải dọc trục cao. Vậy vòng bi tỳ là gì? Bài viết này của PLB Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ về cấu tạo, ứng dụng, cũng như các tiêu chí chọn vòng bi tỳ tốt nhất cho nhu cầu của bạn.
1. Vòng bi tỳ là gì?
Vòng bi tỳ là gì hay còn gọi là vòng bi chặn (thrust bearing) là một loại vòng bi được thiết kế để chịu lực theo hướng trục, tức là chịu lực dọc theo trục của thiết bị. Loại vòng bi này thường được sử dụng trong các ứng dụng mà lực tác động chủ yếu là lực tỳ, đẩy hoặc kéo dọc trục, thay vì lực hướng tâm.

2. Cấu tạo của vòng bi tỳ
Cấu tạo của vòng bi tỳ là gì bao gồm:
- Vòng trong và vòng ngoài: Đây là hai phần chính tiếp xúc trực tiếp với trục và thân máy.
- Bi (hay còn gọi là viên bi): Có thể là viên bi tròn hoặc con lăn hình trụ, hình kim tùy theo ứng dụng. Bi có vai trò làm giảm ma sát, giúp trục quay mượt mà hơn.
- Lồng bi: Là bộ phận giữ các viên bi ở đúng vị trí, đảm bảo khoảng cách giữa các viên bi đều nhau, giúp tải trọng được phân bổ đều.
Có ba loại vòng bi tỳ chính:
- Vòng bi tỳ bi (Thrust ball bearing): Phù hợp cho các tải trọng tĩnh và động ở tốc độ thấp.
- Vòng bi tỳ con lăn (Thrust roller bearing): Chịu tải trọng cao hơn vòng bi tỳ bi và thích hợp cho các ứng dụng tải trọng lớn.
- Vòng bi tỳ kim (Thrust needle bearing): Loại này có khả năng chịu tải tốt trong không gian hẹp, phù hợp cho các ứng dụng cần giảm trọng lượng.
> Xem thêm:Bạc đạn 1 chiều
Danh sách 20 mã vòng bi tỳ phổ biến
Dưới đây là danh sách 20 mã vòng bi tỳ phổ biến mà PLB Việt Nam tổng hợp:
- Vòng bi 51100
- Vòng bi 51101
- Vòng bi 51102
- Vòng bi 51103
- Vòng bi 51104
- Vòng bi 51105
- Vòng bi 51106
- Vòng bi 51107
- Vòng bi 51108
- Vòng bi 51109
- Vòng bi 51200
- Vòng bi 51201
- Vòng bi 51202
- Vòng bi 51203
- Vòng bi 51204
- Vòng bi 51205
- Vòng bi 51206
- Vòng bi 51207
- Vòng bi 51208
- Vòng bi 51209
3. Ứng dụng của vòng bi tỳ hiện nay
Với khả năng chịu lực dọc trục vượt trội, vòng bi tỳ là gì có mặt trong rất nhiều ứng dụng công nghiệp và đời sống, tiêu biểu như:
- Máy nén: Được sử dụng để hỗ trợ trục quay trong các máy nén khí và máy bơm, nơi cần truyền động ổn định và chính xác.
- Động cơ điện: Vòng bi tỳ giúp động cơ điện hoạt động êm ái, đặc biệt trong các động cơ công suất lớn.
- Hệ thống hộp số: Đối với các hệ thống cần độ chính xác cao như hộp số xe hơi, vòng bi tỳ đảm bảo giảm ma sát và bảo vệ các bộ phận khác khỏi mài mòn.
- Máy cán thép và máy ép nhựa: Đây là những ứng dụng công nghiệp nặng đòi hỏi khả năng chịu tải lớn từ mọi hướng.

4. Cách chọn vòng bi tỳ phù hợp
Để lựa chọn vòng bi tỳ là gì phù hợp, bạn cần quan tâm đến các yếu tố sau:
a) Khả năng chịu tải
Xác định tải trọng của thiết bị và điều kiện làm việc để chọn vòng bi có khả năng chịu lực tốt nhất. Nếu cần chịu tải trọng lớn và liên tục, bạn nên chọn vòng bi tỳ đũa để đảm bảo độ bền.
b) Tốc độ quay
Tốc độ quay của thiết bị sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ của vòng bi tỳ là gì. Nếu thiết bị hoạt động ở tốc độ cao, vòng bi cần có cấu tạo chịu nhiệt và giảm ma sát tốt để tránh hỏng hóc.

c) Điều kiện làm việc
Môi trường làm việc như độ ẩm, nhiệt độ, và bụi bẩn cũng ảnh hưởng đến độ bền và hiệu suất của vòng bi. Với môi trường khắc nghiệt, chọn vòng bi có chất liệu chống mài mòn và chống gỉ để kéo dài tuổi thọ.
d) Chọn thương hiệu uy tín
Lựa chọn thương hiệu uy tín sẽ đảm bảo chất lượng và tuổi thọ vòng bi. Các thương hiệu nổi tiếng như KOYO, SKF, NSK, NTN, Timken,.. đều có danh tiếng tốt trong ngành công nghiệp vòng bi.
>> Xem thêm: Vòng bi xe máy là gì
5. Cách bảo dưỡng vòng bi tỳ
Để đảm bảo vòng bi tỳ là gì hoạt động ổn định và bền lâu, việc bảo dưỡng là rất quan trọng. Một số lưu ý khi bảo dưỡng vòng bi tỳ bao gồm:
- Kiểm tra và bôi trơn định kỳ: Đảm bảo bôi trơn đúng cách và kiểm tra thường xuyên để tránh tình trạng khô dầu, gây mài mòn nhanh chóng.
- Làm sạch đúng cách: Loại bỏ bụi bẩn, mảnh kim loại hay dầu cặn trên bề mặt vòng bi giúp ngăn ngừa mài mòn và hỏng hóc.
- Kiểm tra độ lệch trục: Độ lệch trục sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ của vòng bi, vì vậy hãy đảm bảo lắp đặt đúng kỹ thuật và kiểm tra định kỳ.

6. Tầm quan trọng của vòng bi tỳ với hoạt động công nghiệp
Vòng bi tỳ là gì không chỉ là linh kiện nhỏ trong máy móc mà còn đóng vai trò đảm bảo sự vận hành mượt mà và chính xác của hệ thống. Khả năng chịu lực tốt giúp bảo vệ các bộ phận khác khỏi mài mòn, kéo dài tuổi thọ của thiết bị, giảm chi phí bảo dưỡng và sửa chữa.
Vòng bi tỳ là gì? Là một thành phần thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo máy móc hoạt động ổn định và bền vững. Việc lựa chọn đúng vòng bi tỳ không chỉ nâng cao hiệu quả vận hành mà còn tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Hy vọng bài viết này của PLB Việt Nam – Địa chỉ phân phối chính thức của Vòng bi Koyo (JTEKT) Nhật Bản đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vòng bi tỳ và những yếu tố cần lưu ý khi lựa chọn vòng bi cho máy móc của mình.